Neden American LIFE? Sorgulama Zamanı
İzmir’de yaşayan bir genç olarak, dünyadaki her şeyi sorgulama alışkanlığım var. Bu yüzden “Neden American LIFE?” sorusunu sormak bana gayet doğal geldi. Amerika’yı sürekli parlatan bir kültür var etrafımızda; sinemadan müziğe, yemeklerden televizyon dizilerine kadar her yerde bir Amerikan hayranlığı… Ama gerçekten Amerika’nın yaşam tarzı (American LIFE) o kadar cazip mi? Gelin, güçlü ve zayıf yönlerine bakalım, hem de net bir şekilde.
Amerikan Yaşam Tarzı: Güçlü Yönler
Amerikan yaşam tarzının sevdiğim bazı yönleri yok değil. Birincisi, çeşitlilik. Amerika, birçok farklı kültürü içinde barındıran bir ülke, ve bu çeşitlilik aslında hayatın her alanına yansıyor. Farklı etnik kökenlerden gelen insanlarla tanışmak, farklı dilleri duymak, farklı yemekleri tatmak, bence hayatı çok daha renkli hale getiriyor. Örneğin, İzmir’de büyümüş biri olarak, dünya çapında çeşitli mutfaklardan etkilenmek benim için çok kıymetli.
Bir diğer olumlu yan, özgürlük fikri. Amerika, özellikle bireysel özgürlük ve kişisel haklar konusunda sıkça övülen bir yer. Herkesin kendi yolunu çizme, kendi düşüncelerini ifade etme ve kendini olduğu gibi kabul ettirme şansı bulduğu bir kültür var. Bu, farklı düşüncelere ve yaşam biçimlerine sahip olma imkânı tanıyor. Hatta çoğu zaman “Amerikan Rüyası” fikriyle özdeşleşiyor bu özgürlük, insanları kendi potansiyellerine ulaşmaya itiyor.
Ve tabii ki teknoloji! Amerika, teknoloji alanında da dünyanın en önde gelen ülkelerinden biri. Apple, Google, Tesla, Microsoft gibi devler tüm dünyayı etkiliyor ve hayatımıza yön veriyor. Bu kültürel devrim, daha verimli, daha bağlantılı bir dünya kurmamıza olanak sağlıyor.
Amerikan Yaşam Tarzı: Zayıf Yönler
Ama, her şeyde olduğu gibi, American LIFE’ın da kusurları var. İlk olarak, bu yaşam tarzının yüzeysel olması beni her zaman rahatsız etmiştir. Koca bir hayal dünyası yaratılmış, ama gerçekte ne kadar sağlam temellere dayandığı tartışılır. Mesela Hollywood’u düşünün. Dünyaya Amerikan rüyasını satmak kolay ama bu rüya her zaman gerçeği yansıtmıyor. Milyonlarca insanın büyük hayaller kurmasını sağlayan bu kültür, bazen bu hayalleri gerçekleştirmek için gereken gerçekçi adımları atmayı göz ardı ediyor.
Buna ek olarak, tüketim kültürü Amerikan yaşam tarzının belki de en büyük zaaflarından biri. “Daha fazla tüket, daha mutlu olursun” algısı, Amerika’nın temel felsefelerinden biri. Ama bu, insanların sürekli bir şeyler alma, sahip olma isteğiyle huzursuz olmasına neden oluyor. İzmir’deki pek çok genç gibi, ben de tüketim çılgınlığını eleştiriyorum. Hadi neyse, bir akıllı telefon alırsın da… Sadece reklamlar yüzünden yeni bir araba almak zorunda mısın? Yoksa alt tarafı yürüyerek de gidilebilecek bir yer!
Ve tabii, sosyal eşitsizlik. Amerika’daki sınıf ayrımları, giderek daha derinleşiyor. Zengin ile fakir arasındaki uçurum o kadar büyük ki, birçok insan temel ihtiyaçlarını karşılamakta bile zorlanırken, bir grup sadece lüks içinde yaşıyor. Belki de bu dengesizlik, Amerika’yı “bağımsızlık” ve “özgürlük” gibi büyük kavramlarla tanımlayan mitin temellerini sarsıyor. Gerçekten herkes eşit mi, yoksa sadece bu maskaralık mı?
“Peki Ya Biz?” Toplumsal Yansıma
Amerikan yaşam tarzının ve kültürünün etkisi sadece Amerika ile sınırlı değil, dünya çapında bir yansıması var. Türkiye’de bile, özellikle gençlerin bu yaşam tarzına hayranlık beslediğini görmek mümkün. Mesela, sadece yemek yediğimiz restoranlar değil, giydiğimiz kıyafetler, dinlediğimiz müzikler, hatta izlediğimiz diziler bile çoğunlukla Amerikan etkisi taşıyor. Ancak burada bir soru gündeme geliyor: Amerikan yaşam tarzı, bizim kültürümüze ne kadar uyuyor? Kendi geleneklerimizi, değerlerimizi koruyarak bu etkileri alabiliyor muyuz?
Amerikan rüyasının sadece Amerikan toplumuna ait bir şey olduğunu anlamak zaman alıyor. Herkes bu rüyayı yaşayamıyor, hatta çoğu zaman rüya, sadece bir yanılsamadan ibaret oluyor. Peki ya biz? Hepimizin içinde bir Amerikan hayranlığı olsa da, bu gerçekten bizi mutlu ediyor mu? Yoksa bir tür taklitçilikten mi ibaret?
Sonuç: Amerikan LIFE’a Katkı mı, Yıkım mı?
Sonuçta, “Neden American LIFE?” sorusunun cevabı tamamen bizim perspektifimize bağlı. Eğer özgürlüğe, çeşitliliğe ve teknolojik gelişmelere ilgi duyuyorsanız, Amerikan yaşam tarzı sizi cezbedebilir. Ancak bu yaşam tarzının tüketim çılgınlığı, yüzeysel değerleri ve toplumsal eşitsizlik gibi zayıf yönleri sizi rahatsız ediyorsa, Amerikan yaşam biçiminden uzak durmak çok daha sağlıklı olabilir.
Şimdi soruyorum: Amerika’yı bu kadar parlatmak ne kadar doğru? Gerçekten Amerikan yaşam tarzı, bizim için ideal bir model mi, yoksa sadece bir yanılsama mı? Kendimize, kendi değerlerimize daha çok sarılarak, sadece “başka” kültürleri değil, kendi kültürümüzü de daha çok kutlamalı mıyız? Bunu düşünmek gerek.